Gizemli Şahsiyetler ve Osmanlı Tarihi

Osmanlı Tarihinde Gizemli Şahsiyetler ile ilgili yazımızda hakkında aslında az şey bilinen ama Osmanlı tarihi kapsamında çok etkili olan kişilerden bahsedeceyiz. Gizemli şahsiyetler, şüphesiz anlatıda arkaplanda kalmış ancak öyle veya böyle bir çok olayın tetikleyicisi konumundadırlar. Bu esrarengiz kişiler arkaplanda gibi görünseler de çok büyük etkilere sahiptirler.

Osmanlı Tarihinde Gizemli Şahsiyetler arasında şüphesiz Ertuğrul Gazi çok önemli bir yere sahip.

Gizemli Şahsiyetler – Ertuğrul Gazi

Ertuğrul Gazi, Osmanlı Devletinin kurucusu Osman Bey’in babasıdır. Şüphesiz beyliği Osman Bey’e devrederken büyütmüş ve temellerini sağlam tutmuştur. Kayı boyunun lideri konumundaki Ertuğrul Gazi‘nin kilit ve çok önemli adımlarının ilki, oğlu Osman Bey’i Ahilik teşkilatının şeyhi olan Şeyh Edebalî’nin kızı ile evlendirmesidir. Bu müthiş etkili kurum günümüzde esnaf odasına benzetilebilir. Ancak fonksiyonları bununla sınırlı değildir. Ahiler, kardeşlik bağı ile birbirine bağlıdırlar. Dini, ekonomik, askeri her türlü desteği birbirlerinden esirgemezler. Bu teşkilatın desteği ise Osmangazi için şüphesiz çok önemlidir. Ertuğrul Gazi’nin bu hamlesi beylik için bir atılım olmuştur.

Osman Bey

Osman Bey Osmanlı Devletinin kurucusu olması hasebiyle önemlidir. Ancak bu dönemle ilgili bilgileri kendisinden tam 100 sene sonraki kaynaklardan öğreniyoruz. Bu sebeple bildiklerimiz ya efsane, ya da zayıf temelli bilgiler olarak kalıyor. Mufassal öğrenemediğimiz bu dönem hakkında kesin kayıtlar da yok değil. Mesela Bapheus savaşı olarak da kaynaklarda yer edinen Koyunhisar savaşı Bizans ile yaptığımız ve zafer elde ettiğimiz ilk büyük savaş olma özelliği gösteriyor Osmanlı Tarihi açısından. Halil İnalcık, bu savaşı Osmanlı Devletinin kuruluş yılı (1302) olarak kabul etmemiz gerektiğini belirten duayen tarihçilerdendir.

Şeyh Edebali

Selçuklu devrinde yetişmiş, Ahilik teşkilatının önderlerindendir. Ahi, arapçada “kardeş” manasına gelmektedir. Bu kardeşlik teşkilatı, Osmanlı’da “Lonca” teşkilatı olarak yer etmiştir. Ahilik teşkilatı anadolunun Türkleşmesi ve müslümanlaşmasında çok önemli rol oynamıştır. Şeyh Edebali bu teşkilata önderlik etmiş ve Osman Bey’e kayınpeder olmuştur.

Köse Mihal

Bizans Tekfurları , Bizans’ın şehirleri yöneten askeri valileridir. Harmankaya Tekfuru Olan Köse Mihal , islamiyeti kabul ederek Abdullah ismini almıştır ve Osmangazi’nin önemli silah arkadaşlarından biri olmuştur. Köse Mihal , Eskişehir Bey’i ile yapılan savaşta Osmangazi’nin düşmanı idi. Esir düşerek Osmangazi ile tanıştır ve Osmangazi onun yiğitliği ve dürüstlüğüne muvafık olunca kendisini dost belledi. Osmangazi’ye Hristiyan tekfurlar tarafından yapılacak bir suikasti önceden haber verince aralarında cansiperane bir dostluk başladı.

1.Murad

Yeniçeri ocağının kurucusu olan 1.Murad Pençik sistemi adı verilen bir yöntem ile her beş hristiyan aileden bir çocuk alarak Devşirme sisteminin de temellerini atmıştır. Hanedanın tüm topraklarda tasarruf hakkı olması uygulamasına son vermiş ve saltanat sistemini değiştirmiştir. Artık saltanat, padişah ve oğullarının ortak malıdır onun döneminden sonra. Bu yönüyle devrimci bir padişahtır. Kosova savaşında savaş meydanını gezerken Sırp bir asker tarafından hançerle şehid edilmiştir.

Çelebi Mehmet

Musa Çelebi, Yıldırım Bayezid’in oğullarından biridir. Ankara savaşından sonra Yıldırım Bayezid Timur’a yenik düşüp de esir edildikten sonra Bursa’da Emir Timur’un desteği ile hüküm sürmüş bir şehzadedir. Babasını esir eden kişi ile kurduğu ittifak utanç vesilesidir. Nitekim yıllar sonra Çelebi Mehmet bu utanca son vererek hükmüne son vermiş ve devleti toparlayarak 2.kurucu ünvanı almıştır. Çelebi Mehmet de Musa Çelebi kadar ünlü bir şahsiyettir.

Gizemli Şahsiyetler – Tursun Bey

Fatih dönemi tarihçilerinden olan Tursun Bey yazdığı eserle günümüze damga vurmuştur. Fatih devrine dair bildiğimiz herşeyi teferruatıyla ona borçluyuz. Asıl adı Tur’i Sina olan bu şahıs Emirler sınıfına geçtikten sonra Fatih’in güvenini kazanmış ve saraya girmiştir. Önemli Eseri ise Tarih’i Ebul Feth isimli vakanamesidir.

Uzun Hasan

Akkoyunlu Türklerinin hükümdarı olan Uzun Hasan İran topraklarında da hüküm sürmüş güçlü bir hükümdardır ve Fatih Sultan Mehmet’e kafa tutmuştur. Bunun yanında Timur gibi güçli bir imparatora karşı da zaferler elde etmiş birisidir. Şah İsmail’in dedesi olduğu bilinmektedir. Otlukbeli savaşında Fatih’e karşı aldığı mağlubiyet sonrasında ne kendisi ne de ülkesi bir daha huzur bulamadı. Torunlarından olan Şah İsmail ise Yavuz Sultan Selim devrinde hüküm sürecektir.

Esrarengiz kişiler – Pargalı İbrahim Paşa

Kanuni Sultan Süleyman’ın gençlik arkadaşı ve daha sonra da kudretli sadrazamı olan kişidir Pargalı İbrahim Paşa. Hanedan dışında Saray’ı olan tek kişi olarak kayıtlara geçmiştir. Kanuni Pargalının oğlunun düğününe katılır ve şatafatlı olduğunu farkedince sebebini şu şekilde sorar ” Senin düğünün benimkinden şatafatlı oldu. Pargalı cevap verir ” Sizin düğününüzde şeref konuğu ben idim. Benim düğünümde ise Şeref konuğu sizsiniz. Sebebi budur ” der ve işin içinden sıyrılmaya çalışır. Ancak Saray entrikalarına kurban gittiği bilinmektedir.

Yazımız ilgilinizi çektiyse Osmanlı Sadrazamlarının İlginç Lakapları isimli yazmızı da okumanızı tavsiye ediyoruz.