Konu Başlıkları
Eğitim ve Öğretim Hakkı Nedir?
Anayasa’nın 42. maddesi, eğitim ve öğretim hakkını düzenler. Bu hak, devletin eğitim alanında düzenlemeler yapmasını zorunlu kılar. Özel eğitim ve öğretim kurumlarına yönelik kurallar ise 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu ile belirlenmiştir.
Özel Öğretim Kurumlarında Çalışan Öğretmenler Hangi Kanuna Tabidir?
Özel öğretim kurumlarında çalışan öğretmenler, çalışma şartları bakımından 5580 sayılı Kanuna, işçi hakları açısından ise 4857 sayılı İş Kanunu’na tabidir.
Özel Öğretim Kurumlarında İş Sözleşmelerinin Hukuki Niteliği Nedir?
İş sözleşmesi ne şekilde yapılır?
5580 sayılı Kanun’un 9. maddesine göre, öğretmenlerle en az bir takvim yılı süreli yazılı iş sözleşmesi yapılır. Ancak mazeret durumlarında veya kısa süreli ihtiyaçlarda bir yıldan kısa sözleşmeler de mümkündür.
Belirli mi yoksa belirsiz süreli mi?
Yargıtay, bu tür sözleşmelerin “belirli süreli iş sözleşmesi” olduğunu belirtmiştir. Eğitim sürecinin kesintisiz devam etmesi amacıyla bu karar alınmıştır.
İş Sözleşmesi Nasıl Sona Erer?
1. Sürenin Sona Ermesi
Belirli süreli sözleşme nasıl sona erer?
Sözleşme süresi dolduğunda kendiliğinden sona erer. Bu durumda:
- Kıdem ve ihbar tazminatı hakkı doğmaz.
- İş güvencesi hükümleri uygulanmaz.
Yenilenmeme durumunda ne olur?
Yargıtay, işverenin sözleşmeyi haklı bir sebep olmadan yenilememesini haksız fesih sayar ve kıdem tazminatı ödenmesine karar verebilir. Ancak yenilememe kararı öğretmenden gelirse kıdem tazminatı talep edilemez. Burada haklı sebepler oldukça önemlidir.
2. İkale (Karşılıklı Anlaşma)
İkale nedir?
İkale, tarafların karşılıklı anlaşarak sözleşmeyi sonlandırmasıdır.
Şartları nelerdir?
- İşçinin teklif ettiği ikalede tazminat ödenmeyebilir.
- İşveren teklif etmişse, işçiye ek menfaat sağlanması gerekir. Örneğin, en az 4 aylık brüt maaş ödenmesi tavsiye edilir.
3. Haklı Nedenle Fesih
Haklı fesih ne anlama gelir?
Haklı fesih, taraflardan birinin sözleşmeyi hemen sonlandırmasını sağlayan ciddi gerekçelerdir. Örneğin:
- Maaşların ödenmemesi.
- Fazla mesai alacaklarının ödenmemesi.
Öğretmenin haklı fesih gerekçesi nedir?
Öğretmenin resmi okula geçiş yapması haklı fesih sebebi sayılmaz. Ancak ücret veya sosyal yardımların ödenmemesi gibi durumlar haklı fesih nedeni olabilir.
4. Haklı Olmayan Fesih
Haksız fesih durumunda işçinin hakları nelerdir?
İşveren, belirli süreli sözleşmeyi haksız bir şekilde sona erdirirse:
- İşçi, bakiye süre için tazminat talep edebilir.
- Kıdem tazminatına hak kazanır (1 yıl çalışma şartıyla).
Cezai şart uygulanabilir mi?
Evet, sözleşmede her iki taraf için cezai şart belirlenebilir. Ancak işçi lehine olan miktar işverene kıyasla daha az olamaz. Hakim, aşırı cezai şart miktarını indirme yetkisine sahiptir.
