Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), öğretmen adaylarının mesleki yeterliliklerini daha kapsamlı bir şekilde değerlendirmek ve eğitim sisteminin kalitesini yükseltmek amacıyla yeni bir sınav sistemi olan Aday Öğretmenlik ve Kariyer Gelişim Sistemi’ni (AGS) uygulamaya koymuştur. Bu yeni sistem, öğretmenlik mesleğine adım atmak isteyen adayların hem bilgi hem de beceri düzeylerini daha titiz bir şekilde ölçmeyi hedefleyerek eğitim alanında önemli bir dönüşümün öncüsü olmayı amaçlamaktadır. AGS’nin hayata geçirilmesi, öğretmen adaylarının meslek öncesi süreçte daha donanımlı hale gelmelerini sağlayarak eğitimde kalite artışına katkıda bulunması beklenen önemli bir adımdır. Bu rapor, AGS sisteminin tarih öğretmenlerini nasıl etkileyeceğini, bu sınava hazırlanırken dikkat etmeleri gereken en önemli hususları, etkili çalışma stratejilerini ve mesleki gelişim olanaklarını incelemeyi amaçlamaktadır. Raporun hedef kitlesi, AGS sınavına hazırlanan veya bu konuda bilgi edinmek isteyen tüm tarih öğretmenleridir.   

AGS’nin uygulamaya konulmasıyla birlikte, öğretmen atamalarında daha önce kullanılan Kamu Personel Seçme Sınavı (KPSS) Eğitim Bilimleri sınavının yerini almıştır. Bu değişiklik, mevcut sınavların öğretmen adaylarının yalnızca akademik başarılarını ölçmekte ve mesleki becerilerini yeterince değerlendirememekte olduğu gerekçesiyle yapılmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı, bu yeni sistemle öğretmen yetiştirme süreçlerini iyileştirmeyi, eğitimde kaliteyi artırmayı ve adayları modern eğitim yöntemleriyle donatmayı hedeflemektedir. 1 Eylül 2025 tarihi itibarıyla öğretmen atamalarında KPSS şartı aranmayacak olup, bunun yerine AGS sonuçları dikkate alınacaktır. Bu geçiş, öğretmen adaylarının değerlendirilmesinde yeni bir dönemin başlangıcını işaret etmektedir.   

AGS Sistemi: Genel Yapı ve Amaçlar

Milli Eğitim Bakanlığı’nın resmi duyurularına göre, AGS ilk kez 13 Temmuz 2025 tarihinde Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından gerçekleştirilecektir. Sınav, aynı gün içerisinde iki farklı oturumda düzenlenecektir: Akademi Giriş Sınavı (AGS) ve Öğretmenlik Alan Bilgisi Testi (ÖABT). AGS oturumunda adaylara toplam 80 soru yöneltilecek ve bu soruları yanıtlamaları için 110 dakika süre tanınacaktır. Sınavın içeriği, öğretmen adaylarının sözel ve sayısal yeteneklerini, tarih ve Türkiye coğrafyası hakkındaki bilgilerini, eğitimin temel kavramlarına ve Türk Milli Eğitim Sistemi mevzuatına hakimiyetlerini ölçmeyi amaçlamaktadır. Bu yapı, öğretmen adaylarının hem genel yetkinliklerini hem de pedagojik ve alan bilgilerini kapsamlı bir şekilde değerlendirmeyi hedeflemektedir.   

AGS genel olarak birkaç temel bölümden oluşmaktadır. Bunlar eğitim bilimleri, genel yetenek ve genel kültür ile (branşa bağlı olarak) alan bilgisidir. Eğitim bilimleri bölümü, adayların öğretmenlik mesleğinde karşılaşacakları temel eğitim psikolojisi, öğretim yöntem ve teknikleri, sınıf yönetimi, ölçme ve değerlendirme gibi konulardaki bilgilerini ölçmeyi amaçlar. Genel yetenek ve genel kültür bölümünde ise Türkçe, matematik gibi alanlarla genel yetenek test edilirken, Türkiye ve dünya tarihi, coğrafya ve güncel olaylar gibi konular genel kültür başlığı altında yer alır. Alan bilgisi bölümü ise bazı branş öğretmenliklerinde adayların kendi alanlarına özel bilgilerini ölçen soruları içerebilir. Sınavda her bölümün belirli bir ağırlığı bulunmaktadır. Örneğin, eğitim bilimleri genellikle toplam puanın %40-50’sini, genel yetenek ve genel kültür bölümü %30-40 oranında bir etkiye sahip olabilirken, alan bilgisi bölümünün ağırlığı branşa bağlı olarak %10-20 arasında değişebilmektedir. Tarih öğretmenleri için bu ağırlıkların nasıl şekilleneceği ilerleyen bölümlerde detaylandırılacaktır.   

AGS, öğretmenlik mesleğine girişte zorunlu bir sınav olup, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından gerçekleştirilecek öğretmen atamalarında belirleyici bir rol üstlenecektir. Bu sınav, öğretmen adaylarının Milli Eğitim Akademisi’nde eğitime alınarak mesleğe hazırlanmalarını amaçlamaktadır. AGS’de başarılı olan adaylar, yaklaşık 14 aylık bir “Öğretmen Akademisi” eğitimini tamamladıktan sonra öğretmen olarak atanma fırsatı bulabilecektir. Bu süreç, öğretmen adaylarının mesleki bilgi ve becerilerini geliştirmelerine ve daha nitelikli bir şekilde göreve başlamalarına olanak tanıyacaktır.   

AGS’nin Tarih Öğretmenlerine Özel Etkileri

Tarih öğretmenleri için MEB-AGS puanı hesaplanırken hem AGS sınavı hem de Öğretmenlik Alan Bilgisi Testi (ÖABT) sonuçları birlikte değerlendirilecektir. ÖABT, tarih öğretmenlerinin kendi alanlarına yönelik bilgi düzeylerini ölçen 50 sorudan oluşacaktır. AGS genel olarak genel yetenek, genel kültür, eğitim bilimleri ve mevzuat konularını kapsarken, ÖABT tamamen branşa özel bilgileri ölçmeye odaklanmaktadır. Bu durum, tarih öğretmenlerinin hem genel öğretmenlik yeterliliklerine hem de kendi alanlarındaki derinlemesine bilgiye sahip olmalarının önemini göstermektedir.   

MEB-AGS puanının hesaplanmasında tarih öğretmenliği özelinde AGS puanının %50’si ve ÖABT puanının %50’si alınacaktır. Bu eşit ağırlıklandırma, Milli Eğitim Bakanlığı’nın tarih öğretmenlerinin hem pedagojik bilgiye hem de alan bilgisine eşit derecede hakim olmalarını beklediğini göstermektedir. Bu denge, öğrencilere tarih dersini etkili bir şekilde aktarabilmek için hem öğretim becerilerinin hem de tarihsel içeriğe dair sağlam bir bilgi birikiminin gerekliliğini vurgulamaktadır.   

Yabancı dil öğretmenlikleri için MEB-AGS puanı hesaplanırken AGS puanının %50’si ile Yabancı Dil Sınavı (YDS) veya e-YDS puanının %50’si esas alınmaktadır. Ancak, tarih öğretmenliği branşı için Öğretmenlik Alan Bilgisi Testi (ÖABT) uygulandığı için, YDS veya e-YDS puanının MEB-AGS puanı hesaplamasında geçerliliği bulunmamaktadır. Bununla birlikte, tarih öğretmenlerinin yabancı dil bilgisine sahip olmaları, özellikle akademik çalışmalarını derinleştirmek ve uluslararası kaynaklara erişmek açısından kişisel ve mesleki gelişimlerine katkı sağlayabilir.   

Tarih Öğretmenleri İçin AGS Değerlendirme Kriterleri

AGS sınavının içeriği, tarih öğretmenlerinin genel yeteneklerini, genel kültür düzeylerini, eğitim bilimleri alanındaki bilgilerini ve Türk Milli Eğitim Sistemi mevzuatına hakimiyetlerini ölçmeyi hedeflemektedir. Bu kapsamda, tarih öğretmenleri için özellikle AGS sınavının “Tarih” ve “Türkiye Coğrafyası” bölümleri doğrudan alan bilgisiyle ilişkilidir. Bu bölümlerdeki başarı, adayların temel tarih ve coğrafya bilgisine sahip olduklarını gösterecektir. Ayrıca, “Eğitimin Temelleri” ve “Türk Milli Eğitim Sistemi mevzuatı” bölümleri tüm öğretmen adayları için ortak değerlendirme kriterleri olup, bu alanlardaki yeterlilik de tarih öğretmenlerinin genel pedagojik bilgi ve yasal düzenlemelere hakimiyetini ortaya koyacaktır.   

ÖABT Tarih Öğretmenliği sınavı ise %80 oranında alan bilgisi ve %20 oranında alan eğitimi konularını kapsamaktadır. Alan bilgisi konuları oldukça geniş bir yelpazede yer almakta olup, Tarih Metodu, Eski Çağ Tarihi, İslamiyet Öncesi Türk Tarihi, Orta Çağ İslam Tarihi, Osmanlı Tarihi, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, Ortaçağ’dan 20. Yüzyıl’a Dünya Tarihi ve 20. Yüzyıl Türk ve Dünya Tarihi gibi temel başlıkları içermektedir. Bu konular, tarih öğretmenlerinin farklı dönemlere ait derinlemesine bilgi birikimini ölçmeyi amaçlamaktadır. Alan eğitimi bölümü ise tarih öğretim yöntemleri, teknikleri, materyal geliştirme ve sınıf yönetimi gibi pedagojik yaklaşımları değerlendirecektir. Bu bölüm, adayların tarih bilgisini öğrencilere nasıl etkili bir şekilde aktarabileceklerine dair yeterliliklerini ölçmeyi hedeflemektedir.   

Şu anki bilgilere göre, AGS ve ÖABT tarih öğretmenlerinin temel değerlendirme kriterlerini oluşturmaktadır. Ancak, Milli Eğitim Akademisi’ndeki eğitim sürecinde projeler, performans değerlendirmeleri veya uygulamalı sınavlar gibi ek değerlendirme yöntemlerinin de olabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Aday öğretmenlerin bu süreçteki başarıları ve gelişimleri de nihai değerlendirmede etkili olabilir. Ayrıca, aday öğretmenlerin yetiştirilmesi sürecinde görevlendirilecek danışman öğretmenlerin rehberliği ve yapacakları değerlendirmeler de adayların mesleki yeterliliklerinin belirlenmesinde rol oynayabilecektir.   

AGS Sınavına Hazırlık: Tarih Öğretmenlerinin Odaklanması Gereken Temel Konular

Tarih öğretmenlerinin AGS sınavına hazırlanırken genel yetenek ve genel kültür konularına özen göstermeleri gerekmektedir. Bu kapsamda sözel yetenek (dil bilgisi, okuduğunu anlama, mantıksal düşünme) ve sayısal yetenek (temel matematik, problem çözme) alanlarında yeterli düzeye ulaşmak önemlidir. Ayrıca, genel kültür bilgisi de sınavın önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Bu bağlamda Türkiye ve dünya tarihi, coğrafya ve güncel olaylar hakkında bilgi sahibi olmak gerekmektedir. Tarih öğretmenleri için kendi uzmanlık alanları olan tarih bilgisinin yanı sıra, tarih ile yakından ilişkili olan Türkiye coğrafyasına da özel önem vermeleri önerilmektedir.   

Eğitimin temelleri ve Türk Milli Eğitim Sistemi mevzuatı da AGS sınavının kritik konuları arasındadır. Adayların eğitim psikolojisi, öğretim yöntem ve teknikleri, sınıf yönetimi, ölçme ve değerlendirme gibi temel kavram ve kuramlarına çalışmaları gerekmektedir. Bunun yanı sıra, Türk Milli Eğitim Sistemi’nin yapısı, temel ilkeleri ve özellikle Anayasa, 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu, 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu ve 7528 sayılı Öğretmenlik Mesleği Kanunu gibi önemli mevzuat hakkında detaylı bilgi sahibi olmak zorunludur. Ayrıca, Milli Eğitim Bakanlığı’nın güncel eğitim vizyonunu yansıtan Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nin genel yapısı ve temel felsefesi hakkında da bilgi sahibi olmak gerekmektedir.   

ÖABT Tarih Öğretmenliği sınavına hazırlanırken ise tarih öğretmenlerinin lisans eğitimleri boyunca edindikleri kapsamlı tarih bilgisine tekrar çalışmaları büyük önem taşımaktadır. Eski Çağ’dan günümüze kadar olan Türk ve dünya tarihinin farklı dönemlerine (Eski Çağ, İslamiyet Öncesi Türk Tarihi, Orta Çağ İslam Tarihi, Osmanlı Tarihi, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, Ortaçağ’dan 20. Yüzyıl’a Dünya Tarihi, 20. Yüzyıl Türk ve Dünya Tarihi) hakim olmak gerekmektedir. Alan bilgisinin yanı sıra, tarih öğretim yöntemleri, teknikleri, materyal geliştirme ve sınıf yönetimi gibi alan eğitimi konularında da bilgi ve becerilerini geliştirmeleri beklenmektedir. Bu nedenle, Milli Eğitim Bakanlığı’nın güncel tarih dersi müfredatını ve öğretim programlarını dikkatlice incelemeleri ve bu doğrultuda hazırlık yapmaları önerilmektedir.   

Son olarak, tarih öğretmenlerinin MEB’in eğitim sistemi ve öğretmenlik mesleği ile ilgili yaptığı güncel duyuruları ve politika değişikliklerini yakından takip etmeleri gerekmektedir. Özellikle AGS ve Milli Eğitim Akademisi ile ilgili yeni düzenlemeler ve bilgiler hakkında sürekli güncel kalmak önemlidir. Eğitim sendikalarının bu konudaki görüşlerini ve açıklamalarını izlemek de, sistemin farklı boyutlarını anlamak açısından faydalı olabilir.   

Etkili Çalışma Stratejileri ve Yöntemleri

AGS sınavına etkili bir şekilde hazırlanmak için tarih öğretmenlerinin öncelikle sınav konularını ve tarihlerini dikkate alarak gerçekçi bir çalışma planı oluşturmaları önemlidir. Bu plan, çalışma zamanını düzenli aralıklarla bölmeyi ve her bölüme belirli konuları atamayı içermelidir. Haftalık ve aylık hedefler belirleyerek ilerlemeyi takip etmek, motivasyonu korumak açısından faydalı olacaktır.   

Kaynak seçimi ve kullanımı da hazırlık sürecinde kritik bir rol oynamaktadır. MEB ve ÖSYM tarafından önerilen veya onaylanan güvenilir kaynakları tercih etmek önemlidir. AGS ve ÖABT Tarih Öğretmenliği için özel olarak hazırlanmış konu anlatımlı kitaplar, soru bankaları ve deneme sınavları kullanmak, sınav formatına uygun çalışmayı sağlayacaktır. Ayrıca, online eğitim platformlarından ve video derslerden yararlanmak da konuların farklı açılardan anlaşılmasına yardımcı olabilir.   

Öğrenilen bilgilerin kalıcılığını sağlamak için düzenli aralıklarla konu tekrarı yapmak gerekmektedir. Ders çalışırken önemli noktaları not almak ve özetler çıkarmak, tekrar sürecini daha verimli hale getirecektir. Farklı not alma tekniklerini (örneğin, kavram haritaları) kullanmak da öğrenmeyi pekiştirebilir.   

Konuları pekiştirmek ve sınav formatına alışmak için bol bol soru çözmek büyük önem taşımaktadır. Çıkmış soruları incelemek ve farklı soru tiplerine hakim olmak, sınavda karşılaşılabilecek soru tarzlarına hazırlıklı olmayı sağlayacaktır. Sınav öncesinde gerçek sınav koşullarına uygun deneme sınavları çözerek zaman yönetimi becerilerini geliştirmek ve sınav stresini azaltmak da kritik öneme sahiptir.   

Sınav sürecinde motivasyonu yüksek tutmak ve sınav stresiyle başa çıkmak da başarılı bir hazırlığın önemli bir parçasıdır. Hedefleri hatırlamak, düzenli olarak dinlenmek, meditasyon, nefes egzersizleri veya spor gibi stres yönetimi tekniklerini uygulamak faydalı olabilir. Olumlu düşünmek ve kendine güvenmek de başarıya giden yolda önemli bir adımdır.   

Tarih Öğretmenleri İçin Mesleki Gelişim Etkinlikleri

AGS sınavına hazırlık sürecinde tarih öğretmenleri için çeşitli mesleki gelişim etkinlikleri bulunmaktadır. AGS ve tarih eğitimi odaklı seminer ve kurslara katılmak, sınav içeriği, etkili çalışma teknikleri ve alana özgü pedagojik yaklaşımlar hakkında değerli bilgiler sağlayabilir. Bu etkinlikler genellikle konu anlatımı, soru çözümü ve sınav stratejileri gibi konularda destek sunmaktadır. Ayrıca, tarih öğretmenliğine özel alan eğitimi seminerleri ve kursları da mesleki bilgi ve becerilerin geliştirilmesi açısından önemlidir.   

Eğitim sendikaları da üyelerine yönelik AGS hazırlık kursları veya seminerleri düzenleyebilmektedir. Bu tür etkinlikler hakkında sendikaların web sitelerinden veya iletişim kanallarından bilgi edinmek faydalı olabilir. Aynı şekilde, Milli Eğitim Bakanlığı’nın hizmet içi eğitim faaliyetleri kapsamında AGS’ye yönelik veya tarih öğretmenliğinin mesleki gelişimini destekleyen etkinlikler olup olmadığı da araştırılmalıdır.   

Online eğitim platformları ve kaynakları da AGS ve ÖABT hazırlığı için geniş bir yelpaze sunmaktadır. Retro Yayıncılık, İndeks Akademi, Pegem Kampüs, Fuzem, Tek Uzem, Canlı Uzem, MBA Akademi gibi platformlarda video dersler, soru bankaları, deneme sınavları ve rehberlik hizmetleri bulunabilir. Ayrıca, YouTube gibi platformlarda da ücretsiz konu anlatımları ve soru çözüm videoları mevcuttur.   

MEB ve Eğitim Sendikalarının AGS Hakkındaki Görüşleri ve Rehberleri

AGS hakkında en doğru ve güncel bilgilere ulaşmak için Milli Eğitim Bakanlığı’nın resmi web sitesi (meb.gov.tr) ve ÖSYM’nin web sitesi (osym.gov.tr) düzenli olarak ziyaret edilmelidir. Bu platformlarda sınav duyuruları, kılavuzlar, konu dağılımları ve sıkça sorulan sorular gibi önemli materyaller yayınlanmaktadır. Bu kaynaklar, sınavın formatı, içeriği, başvuru koşulları ve değerlendirme süreçleri hakkında en güvenilir bilgileri sunmaktadır.  

Eğitim sendikalarının (örneğin, Türk Eğitim Sen, Eğitim-Sen, Eğitim-İş) AGS hakkındaki görüşlerini ve değerlendirmelerini takip etmek de faydalı olacaktır. Sendikaların web siteleri ve yaptıkları basın açıklamaları, AGS’nin potansiyel etkileri, avantajları ve dezavantajları konusunda farklı perspektifler sunabilir. Bu görüşler, sistemin daha kapsamlı bir şekilde anlaşılmasına yardımcı olabilir. Şu anda, AGS sürecinde başarılı olmuş tarih öğretmenlerinin deneyimlerini ve tavsiyelerini içeren doğrudan bir kaynak bulunmamaktadır. Ancak, öğretmenlerin deneyimlerini paylaştığı online forumlar ve sosyal medya grupları araştırılarak bu konuda bilgi edinilebilir.   

Öneriler

Tarih öğretmenlerinin AGS’ye hazırlanırken dikkat etmeleri gereken temel noktalar şunlardır: AGS ve ÖABT Tarih Öğretmenliği sınavlarının içeriğini ve ağırlıklarını doğru anlamak, başarılı bir hazırlık için etkili çalışma stratejileri ve zaman yönetimi uygulamak, güvenilir kaynakları seçerek düzenli olarak kullanmak, mesleki gelişim etkinliklerine katılarak bilgi ve becerilerini artırmak ve MEB ile eğitim sendikalarının resmi duyurularını takip etmek.

Başarı için pratik öneriler ve stratejiler şunlardır: Detaylı bir çalışma planı oluşturun ve bu plana sadık kalın. AGS ve ÖABT konularına dengeli bir şekilde çalışın. Bol bol soru çözün ve düzenli olarak deneme sınavları uygulayın. Konu tekrarlarını ihmal etmeyin. Motivasyonunuzu yüksek tutun ve sınav stresiyle başa çıkma yöntemleri geliştirin. Bilgi edinmek için öncelikle resmi kaynaklara ve güvenilir eğitim platformlarına başvurun.

Gelecekteki adımlarınızda, MEB’in ve ÖSYM’nin yapacağı yeni duyuruları takip etmeye devam edin. Milli Eğitim Akademisi’ndeki eğitim süreci hakkında bilgi edinin. Unutmayın ki öğretmenlik mesleği sürekli öğrenmeyi ve gelişimi gerektiren bir alandır. Bu nedenle, AGS sürecinden sonra da mesleki gelişiminize önem vermeye devam edin.

Tablo 1: Tarih Öğretmenleri İçin AGS ve ÖABT Ağırlıkları