Konu Başlıkları
“Benim Kahramanım Sensin!”in Yapım Süreci
Bu kitap Kuruluşlar Arası Daimi Komite (IASC) Acil Durumlarda Ruh Sağlığı ve Psikososyal Destek Referans Grubu (IASC MHPSS
RG) tarafından geliştirilmiş bir projenin ürünüdür. Proje 104 ülkeden ebeveynlerin, bakım verenlerin, öğretmenlerin ve çocukların
yanı sıra IASC MHPSS RG’nun üye kuruluşlarının küresel, bölgesel ve ülke bazlı uzmanları tarafından desteklenmiştir. Çocukların
COVID-19 salgını sırasındaki ruh sağlığı ve psikososyal ihtiyaçlarını değerlendirmek için Arapça, İngilizce, İtalyanca, Fransızca ve
İspanyolca hazırlanan küresel bir anket dağıtılmıştır. Bu araştırmanın sonuçları kullanılarak, hikayede işlenecek konuların çerçevesi
oluşturulmuştur. Kitap, COVID-19’dan etkilenen pek çok ülkedeki çocuklarla hikaye anlatımı yöntemi kullanılarak paylaşılmıştır.
Çocuklardan, ebeveynlerden ve bakım vericilerden gelen geri bildirimler doğrultusunda kitap yeniden gözden geçirilmiş ve son
halini almıştır.
Dünyanın pek çok yerinden 1.700’den fazla çocuk, ebeveyn, bakım veren ve öğretmen COVID-19 ile nasıl baş ettiklerini bizimle
paylaşmak için zaman ayırdılar. Bu çocuklara, ebeveynlerine, bakım verenlere ve öğretmenlere araştırmamıza katıldıkları ve bize
ilham verdikleri için çok teşekkür ederiz. Bu hikaye, dünya çocukları için, dünya çocukları tarafından geliştirilmiştir.
Giriş
“Benim Kahramanım Sensin”, dünyada COVID-19 salgınından etkilenen çocuklar için yazılmış bir kitaptır.
“Benim Kahramanım Sensin”, bir ebeveyn, bakım veren ya da öğretmen tarafından bir çocuğun veya küçük bir grup çocuğun
yanında okunmalıdır. Kitabın ebeveyn, bakım veren ya da öğretmen desteği olmadan, çocuklar tarafından bağımsız şekilde
okunması önerilmez. Daha sonra yayınlanacak ek bir rehber niteliğinde olan ‘Kahramanlar için Eylemler’, COVID-19’a ilişkin
konularla ilgili destek verecek, çocukların duygularını yönetmelerine yardımcı olacak ve bu kitaba dayalı ek etkinlikler
önerecektir.
Öykümüz
Annesi Sara’nın kahramanıydı çünkü o hem
dünyanın en iyi annesi hem de dünyanın en iyi
bilim insanıydı. Ama Sara’nın annesi bile korona
virüse bir ilaç bulamıyordu.
Sara annesine “COVID-19 neye benziyor?” diye
sordu.
“COVID-19 ya da korona virüs bizim
göremeyeceğimiz kadar küçük.” dedi annesi.
“Hasta insanların öksürükleri, hapşırıkları ile
ve çevrelerindeki insanlara ya da eşyalara
dokunmaları ile bulaşıyor. Hasta insanların ateşi
çıkıyor, öksürüyorlar ve bazen de nefes alırken
zorlanıyorlar.”
Sara “Yani göremediğimiz için onunla savaşamaz
mıyız?” diye sordu.
“Onunla savaşabiliriz.” dedi annesi. “İşte bu
yüzden senin güvende olmana ihtiyacım var. Virüs
çeşit çeşit insana etki ediyor ve herkes onunla
savaşta bize yardım edebilir. Çocuklar özeldir ve
onlar da yardım edebilir. Sizlerin güvende olması
hepimiz için çok önemli. Sen benim kahramanım
olabilirsin!”
Sara o gece yatağında uzanırken hiç de bir kahraman
gibi hissetmiyordu. Üzgündü. Okula gitmek istiyordu ama
okulu kapalıydı. Arkadaşlarını görmek istiyordu ama bu
güvenli değildi. Sara, korona virüsün dünyayı korkutmaktan
vazgeçmesini istedi.
Gözlerini kapatırken kendi kendine “Kahramanların süper
güçleri olur.” dedi. “Benim neyim var ki?”
Bir anda karanlıkta tatlı bir ses adını fısıldadı.
“Kim var orada?” dedi Sara.
“Kahraman olmak için neye ihtiyacın var?” diye sordu ses.
“Dünyadaki bütün çocuklara kendilerini nasıl
koruyacaklarını anlatmanın bir yolunu bulmalıyım, böylece
onlar da diğer herkesi koruyabilirler…” dedi Sara.
“Peki, bunun için benim ne olmama ihtiyacın var?” diye
sordu ses.
“Uçabilen bir şeye ihtiyacım var… Yüksek sesli bir şeye… Ve
yardım edebilen bir şeye!”
Bir anda bir ıslık sesiyle birlikte, ay ışığının içinden harika
bir şey odaya adım attı.
Sara nefesi kesilerek “Sen de nesin?” diye sordu.
“Ben Ario” dedi.
“Daha önce hiç Ario görmemiştim” dedi Sara.
Ario “Aslında her zaman buradaydım” dedi. “Ben
senin kalbinden geliyorum” diye ekledi.
Sara “Eğer sen benimleysen… O zaman dünyadaki
bütün çocuklara korona virüsü anlatabilirim.” dedi.
“Bir kahraman olabilirim! Ama bekle, Ario, korona
virüs varken seyahat etmek güvenli mi?”
“Yalnızca benimleyken güvenli, Sara” dedi Ario.
“Benimle birlikteyken hiç bir şey sana zarar
veremez.”
Ve böylece Sara, Ario’nun sırtına atladı ve birlikte pencereden çıkıp gece vakti gökyüzünün
içine doğru yükseldiler. Yıldızlara doğru uçtular ve Ay’a selam verdiler.
Güneş yükselirken, bir grup çocuğun oynadığı,
piramitleri olan çok güzel bir çöle indiler.
Çocuklar sevinçle bağırdılar ve Ario ile Sara’ya
el salladılar.
Çocuklardan biri “Hoş geldiniz, Ben Salem!”
dedi. “Burada ne yapıyorsunuz? Üzgünüm,
çok yaklaşamayız, en az bir metre uzakta
durmalıyız.”
“İşte biz de bu yüzden buradayız!” diye
cevap verdi Sara. “Ben Sara ve bu da Ario.
Biz çocukların komşularını, arkadaşlarını ve
ailelerini korona virüsten koruyabileceğini
biliyor muydunuz?” dedi ve tam “Bunun için
hepimiz…” diye devam edecekken…
Salem gülümseyerek “Ellerimizi su ve sabunla
yıkamalıyız!” dedi. “Biliyoruz, Sara. Ayrıca
hastaysak dirseklerimizin içine öksürmeliyiz ve
insanlarla tokalaşmak yerine el sallamalıyız.
Dışarı çıkmamaya çalışıyoruz ama çok
kalabalık bir şehirde yaşıyoruz… Herkes evinde
kalamıyor.”
“Hımm, belki bu konuda yardım edebilirim.”
dedi Ario. “Korona virüsü göremezler ama…
Beni görebilirler! Hadi atlayın, ama lütfen iki
ayrı kanadıma oturun. Birbirlerinden en az bir
metre uzaklar!”
Ario iki ayrı kanadında Salem
ve Sara ile gökyüzüne yükseldi.
Kükreyerek ve şarkı söyleyerek
şehrin üzerinde uçtu! Salem
sokaklardaki çocuklara:
“Hadi! Gidin, ailelerinize evlerde
daha güvende olduğumuzu
söyleyin! Birbirimizi korumanın en
iyi yolu evlerimizde kalmak!” diye
bağırdı.
İnsanlar gördükleri karşısında çok
şaşırmışlardı. Onlara el salladılar
ve evlerine girmek konusunda
anlaştılar.
Ario gökyüzünde çok
yükseklere doğru kanat
açtı. Salem sevinçle
çığlık atıyordu. Bulutların
arasındayken yanlarından
bir uçak geçti ve uçaktaki
yolcular şaşkınlıkla onlara
baktı.
Salem “Yakında, en
azından bir süreliğine,
insanların seyahat etmeyi
bırakmaları gerekecek.”
dedi. “Dünyanın her
yerinde sınırları kapatıyorlar
ve hepimiz sevdiğimiz
insanlarla olduğumuz yerde
kalmalıyız.”
Sara “Çok fazla şey değişiyor” dedi. “ Bu
bazen beni biraz korkutuyor.”
“Değişen şeylerin olması korkutucu ve kafa karıştırıcı olabilir
Sara.” dedi Ario. “Korktuğumda çok yavaş nefes alırım- ve dışarı
ateş üflerim!”
Ario ağzından çok büyük bir ateş topu fırlattı!
“Korktuğunuzda nasıl rahatlarsınız?” diye sordu Ario.
Sara “ Yanında kendimi güvende hissettiğim birini
düşünmeyi seviyorum.” dedi.
“Ben de.” dedi Salem “Kendimi güvende hissetmem
için bana yardım eden herkesi düşünürüm, mesela
büyükannem ve büyükbabam. Onları özlüyorum.
Onlara korona virüs bulaştırabileceğim için onlara
sarılamıyorum. Eskiden her hafta sonu görüşürdük ama
şimdi onları korumamız gerektiği için görüşemiyoruz.”
Sara arkadaşına “Onları arayabiliyor musun?” diye
sordu.
“Evet, tabi!” dedi Salem. “Beni her gün arıyorlar ve ben
de onlara evde neler yaptığımızı anlatıyorum. Onlarla
konuşmak beni de onları da daha iyi hissettiriyor.”
“Sevdiğimiz insanları şimdi göremediğimiz için
özlememiz çok normal.” dedi Ario. “Onları ne kadar
önemsediğimizi gösteriyor. Başka kahramanları görmek
size daha iyi hissettirir mi?”
Sara ve Salem “Evet, lütfen!” diye bağırdı.
Ario “Harika! Arkadaşım Sasha’nın çok özel bir süper
gücü vardır.” dedi. “Hadi gidelim!”
Ve böylece yeryüzüne doğru alçaldılar ve küçük bir
köye indiler. Bir kız evinin dışında çiçek topluyordu.
Ario’yu ve kanadında oturan çocukları görünce bir
kahkaha attı.
“Ario!” diye bağırdı kız. “En az bir metre uzakta
kalmamız gerekiyor, bu yüzden size bir kucaklama
gönderiyorum! Ne yapıyorsunuz burada?”
“Sasha, kucaklamanı sen söyler söylemez hissettim.”
dedi Ario. “Ne kadar değer verdiğimizi göstermek
için kelimelerimizi ve davranışlarımızı kullanabilmemizi
çok seviyorum. Arkadaşlarımın da senin süper gücünü
öğrenmelerini istedim.”
“Benim süper gücüm nedir?” dedi Sasha.
“Ailende bir kişi hastalandığından beri korona virüsü
hiç kimseye bulaştırmamak için evde kalıyorsun.” dedi
Ario.
“Evet, hasta olan benim babam ve tamamen iyileşene
kadar yatak odasında kalacak.” dedi Sasha.
“Ama o kadar da kötü değil! Oyunlar oynuyoruz,
yemek yapıyoruz, bahçemizde zaman geçiriyoruz
ve hep birlikte yemek yiyoruz. Erkek kardeşlerimle,
ayak parmaklarımıza dokunup dans ediyoruz.
Kitap okuyoruz ve böylece öğrenemeye devam
edebiliyorum çünkü bazen okulu özlüyorum. Evden
çıkmamak ilk başta biraz tuhaf hissettiriyordu ama
şimdi normal geliyor.”
“Bu her zaman kolay değil Sasha.” dedi Ario.
“Evdeyken eğlenmek ve sevdiklerinle iyi anlaşmak
için yollar buluyorsun. İşte bu yüzden benim
kahramanımsın!”
“Hiç ailenle kavga ediyor musun?” diye sordu Salem.
“Bazen kavga ediyoruz.” dedi Sasha. “Daha sabırlı,
daha anlayışlı ve ayrıca özür dileme konusunda çok
daha hızlı olmamız gerekiyor. Bu gerçek bir süper
güç çünkü hem kendimizi hem de başkalarını iyi
hissettirebiliyor. Benim ayrıca biraz yalnız kalmaya
da ihtiyacım oluyor. Tek başıma şarkı söylemeyi ve
dans etmeyi seviyorum! Ve bazen arkadaşlarımı
arayabiliyorum…”
“Peki, ama Ario, ya evinden uzakta olan ya da hiç evi
olmayan insanlar?” diye sordu Sara.
“Bu harika bir soru Sara!” dedi Ario. “Hadi gidip
öğrenelim.”
Ve böylece Sasha’yla vedalaşıp tekrar havalandılar. Denizle
çevrili bir adaya inerlerken, hava biraz ısınmıştı.
Orada insanlarla dolu bir kamp gördüler. Onları bir kız
gördü ve uzaktan el salladı.
“Selam Ario, seni yeniden gördüğüme çok sevindim!”
dedi kız. “En az bir metre uzakta kalmaya çalışıyoruz,
bu yüzden seninle buradan konuşacağım. Ama
arkadaşlarınla tanışmayı çok isterim! Benim adım
Leila!”
“Merhaba Leila! Ben Sara ve bu da Salem” diye
cevap verdi Sara. “Sanırım kendinizi korona
virüsten korumaya çalışıyorsunuz. Peki, başka neler
yapıyorsunuz?”
“Ellerimizi su ve sabun ile yıkıyoruz.” diye cevap verdi
Leila.
Salem “Peki dirseklerinizin içine mi öksürüyorsunuz?”
diye sordu.
“Nasıl olduğunu bize de gösterebilir misiniz?” diye
sordu Leila ve Salem de onlara gösterdi.
“Biz hepimiz cesur olmaya çalışıyoruz ama beni
endişelendiren bir şey var.” dedi Leila. “Bu konuda
sizinle konuşabilir miyim? Birinin hastalanıp öldüğünü
duydum ve bu beni çok korkuttu. İnsanların korona
virüs yüzünden ölebilecekleri doğru mu?”
Ario derin bir iç çekti ve devasa poposunun üzerine oturdu.
“Evet, küçük kahramanlar, bu biraz garip.” dedi Ario. “Bazı
insanlar hiç hasta hissetmeyebilir ama bazı insanlar çok
hastalanır, hatta bazıları ölebilir. İşte bu yüzden yaşlılara
ve başka hastalıkları olanlara karşı çok daha dikkatli
olmalıyız çünkü onlar daha kolay hasta oluyorlar. Bazen
çok korktuğumuzda ya da güvende hissetmediğimizde,
güvende hissettiğimiz bir yeri hayal etmek yardımcı olabilir.
Bunu benimle denemek ister misiniz?”
Bunu bütün çocuklar kabul etti ve sonra Ario onlardan
gözlerini kapatmalarını ve kendilerini güvende hissettikleri
bir yeri hayal etmelerini istedi.
“Kendinizi güvende hissettiğiniz bir anıya ya da bir ana
odaklanın.” dedi Ario.
Daha sonra onlara güvenli yerlerinde ne gördüklerini, ne
hissettiklerini ve nasıl bir koku aldıklarını sordu. Güvenli
yerlerine davet etmek istedikleri özel biri olup olmadığını ve
onunla ne konuşabileceklerini sordu.
“Üzgün ya da korkmuş hissettiğiniz her zaman güvenli
yerinize gidebilirsiniz.” dedi Ario. “Bu sizin süper gücünüz,
onu arkadaşlarınız ve ailenizle paylaşabilirsiniz. Ayrıca
benim ve birçok başka insanın da size değer verdiğini
unutmayın. Bu da size yardımcı olacak.”
“Hepimiz birbirimize değer verebiliriz.” dedi Leila.
“Çok doğru, Leila.” dedi Ario. “Nerede olursak olalım, birbirimize değer verebiliriz. Son yolculuğumuzda bize katılmak ister misin?”
Leila, Ario ve yeni arkadaşlarıyla yolculuk etmeye karar verdi. Sara, Leila da onlarla olduğu için çok mutluydu çünkü bazen birbirimize destek
olmamız gerektiğini biliyordu. Sessizce, hiç bir şey konuşmadan uçtular ama yine de Leila yeni arkadaşlarının ona çok değer verdiğini biliyordu.
Yavaş yavaş karlı dağlar görünmeye başladı ve Ario
küçük bir köye indi. Birkaç çocuk bir dere kenarında
oynuyordu.
Çocuklardan biri el sallayarak “Ario!” diye bağırdı.
“Merhaba Kim” dedi Ario. “Arkadaşlar, daha
önce korona virüsü olan ve şimdi iyileşen bazı
arkadaşlarımla tanışmanızı istiyorum.”
“Nasıl bir histi?” diye sordu Salem.
“Öksürüyordum ve bazen çok sıcaklık hissediyordum.
Ayrıca çok yorgundum ve birkaç gün hiç oyun
oynamak istemedim.” dedi Kim. “Ama bolca uyudum
ve ailem bana çok iyi baktı. Bazı ebeveynlerimiz ve
büyük anne-babalarımız hastaneye gitmek zorunda
kaldı. Hemşireler ve doktorlar onlara çok nazik
davrandı ve çevremizdeki insanlar evde bize yardım
etti. Birkaç hafta sonra tekrar iyi olmuştuk.”
Diğer çocuklardan biri “Ben Kim’in arkadaşıyım.” dedi. “Hiç görüşemesek de sadece Kim
korona virüs taşıdığı için arkadaş olmayı bırakmadık. Ona değer vermeyi hiç bir zaman
bırakmadım ve tekrar birlikte oyun oynayabildiğimiz için çok mutluyuz!”
“Bazen arkadaş olarak yapabileceğimiz en önemli şey birbirimizi korumaktır.” dedi Ario. “Bu
bir süre birbirimizden uzak kalmak anlamına gelse de.”
“Birbirimiz için böyle şeyler yapabiliriz.” dedi Leila.
“Ve bir gün hepimiz tekrar oyun oynayabileceğiz ve eskisi gibi okula gidebileceğiz.” dedi Salem.
Artık Sara’nın yeni arkadaşlarıyla vedalaşıp eve gitme zamanı gelmişti. Birlikte yaşadıkları bu macerayı hiçbir zaman unutmayacaklarına söz verdiler.
Sara birbirlerini bir süre göremeyecekleri için üzülmüştü. Ama Kim’in arkadaşının söylediklerini hatırlayınca kendini daha iyi hissetti. İnsanları
göremiyor olmak, onları sevmeyi bırakacağımız anlamına gelmiyordu.
Ario hepsini evlerine bıraktı ve Sara
uyuyana kadar yanında kaldı.
“Aynısını yarın da yapabilir miyiz?” diye
sordu Sara.
“Hayır Sara, artık senin ailenle birlikte
olma vaktin geldi.” dedi Ario.
“Hikayemizi unutma. Sevdiklerini ellerini
yıkayarak ve evde kalarak koruyabilirsin.
Ben hiç bir zaman uzakta değilim.
Güvenli yerine gittiğin her zaman
benimle olabilirsin.”
“Sen benim kahramanımsın.” diye
fısıldadı Sara.
“Sen de benim kahramanımsın Sara. Seni
seven herkesin kahramanısın.” dedi Ario.
Sara uykuya daldı ve ertesi sabah
uyandığında Ario gitmişti. Sara da onunla
konuşmak için güvenli yerine gitti ve sonra
maceralarında gördüğü ve öğrendiği
her şeyin resmini çizdi. Resmiyle birlikte
yaşadıklarını anlatmak için annesine koştu.
“İnsanları korumak için hepimiz yardım
edebiliriz Annecim.” dedi. “Maceramda
birçok kahramanla tanıştım!”
“Sara, çok haklısın!” dedi annesi.
“Muhteşem doktorlar ve hemşireler gibi
insanları korona virüsten koruyan pek çok
kahraman vardır. Ama sen bana hepimizin,
her gün birer kahraman olabileceğini
hatırlattın, benim en büyük kahramanım
sensin.”
